دیالکتیک همان پارادوکسال های منطق
دیالکتیک همان پارادوکسال های منطق
ﻓﻠﺴﻔﻪﯼ ﮐﻼﺳﯿﮏ ﺍﺯ ﺍﻓﻼﻃﻮﻥ ﺗﺎ ﻫﮕﻞ ﺗﺎ ﭘﯿﺮﻭﺯﻣﻨﺪﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﯾﻦ ﺁﻥ،
ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﯼ ﮐﻠﯿﺪﯼ ﮐﻪ ﻫﮕﻞ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎﯾﯽ ﻧﺎﺑﺴﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻧﺎﻥ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩ، ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻪ ﺍﻧﺪ : « ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺍﻣﺮ ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻥ ﭼﯿﺴﺖ؟ﻫﺴﺘﯽ ﯾﺎ ﻫﯿﭽﯽ ﺧﻼﺀ ( void )؟ ﺟﻮﻫﺮ ﯾﺎ ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻥﮔﻮﯾﯽ؟ ﺍﮔﺮ ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ
ﺑﺪﯾﻬﯽ، ﻓﻬﻢﭘﺬﯾﺮ، ﺭﺍﺳﺘﯿﻦ ﻭ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﺍﺯ ﺧﻮﺩِ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺍﺳﺖ، ﭘﺲ ﭼﺮﺍ ﺑﺎﯾﺪﭼﻨﯿﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﯾﯽ ﻃﺮﺡ ﺷﻮﻧﺪ؟» ﭘﺮﺳﺸﯽ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ
ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺗﮑﺮﺍﺭ، ﻫﻢﺍﺭﺯﯼ (equivalency ) ﻭ ﺍﺑﻬﺎﻡِ ﻭﺍﮊﻩﯼ
« ﻫﺴﺘﯽ» ( ﮔﺎﻩ ﺭﺑﻄﯽ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺟﻮﻫﺮﯼ ) ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻃﻤﯿﻨﺎﻥﻣﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ، ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺳﻪﺷﻘﯽ ﺍﺳﺖ : ﺍﻟﻒ )
ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ، ﺍﻟﻒ، ﺍﻟﻒ ﺍﺳﺖ : ﺗﮑﺮﺍﺭﺷﻮﻧﺪﻩ ـ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺪﺗﯽ ﻣﺪﯾﺪﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻌﯿﺎﺭ ﯾﺎ ﻣﺪﻝ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﺮﺩ (ﺧﺪﺍﯼ ﻣﺘﻌﺎﻝﺍﻻﻫﯿﺎﺕﺩﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﮏﺩﺍﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺒﺎﺭﺗﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﯿﺎﻥ
ﻣﯽﮐﻨﺪ : ﻣﻦ ﺁﻥ ﺍﻡ ﮐﻪ ﻫﺴﺘﻢ ( I am that I am ) ﺏ ) ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽﺍﻧﻀﻤﺎﻣﯽ، ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽِ ﺍﻧﻀﻤﺎﻣﯽِ ﺍﻣﺮِ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺻﯿﺮﻭﺭﺕﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﺩﻫﺪ : «ﻣﻮﺟﻮﺩ [ état]، ﺍﺑﮋﻩﻫﺎﯼ ﻣُﻌﯿَّﻦ، ﺁﮔﺎﻫﯽ، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ،« ﻣﻦ، ﺧﻮﺩﻡﺍﻡ«… ( I am myself ) ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﯼ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕِ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪﻫﻮﯾﺖ ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ ( identity ) ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﯽﺟﻮﯾﻨﺪ، ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﻣﯽﺩﻫﻨﺪ. ﺍﯾﻦ ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ ﺍﯾﺴﺘﺎﺩﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﯽ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﺳﺖ، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﺴﺒﯽ ﺍﺳﺖ. ﺝ ) ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽِ ﺩﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ : « ﻣﻦ ﯾﮏ ﺩﯾﮕﺮﯼ
ﺍﺳﺖ «… ( I is an Other ) ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻓﻬﻤﯿﺪﻩﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ … ﻫﺮ ﭼﯿﺰﯼ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺪﻝﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺳﺖ» .ﺍﯾﻦ، ﺷﮑﻠﯽ ﺍﺯ ﺍﻣﺮِ ﻧﺴﺒﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪﻫﺎ، ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ، ﻭ ﺩﺭﺻﯿﺮﻭﺭﺕ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽِ ﺩﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ، ﺍﻣﺮ ﻫﻤﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻗﯿﻤﻮﻣﯿﺖِ ﺍﻣﺮ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻥ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺣﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﻨﯿﻦ ﭼﯿﺰﯼ، ﺍﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽِ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﭘﻮﭼﯽ ﺗﻨﺰﻝ ﻣﯽﺩﻫﺪ، ﺗﻨﺎﻗﺾِ ﺩﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﻗﻠﺐ ﺁﻥ ﻧﻔﻮﺫ ﻣﯽﮐﻨﺪ : ﺗﻨﺎﻗﺾِﺩﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﯾﻦﻫﻤﺎﻧﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺟﺎﯼ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻭ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ،ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥِ ﺍﻣﺮ ﻧﺎﻣﺘﻔﺎﻭﺕ.
ﺗﻨﺎﻗﻀﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﯽﺗﻮﺟﻬﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ ﻭ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ
ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ، ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﮐﺲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎﯼ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﻨﻄﻖ ـ ﺗﺎ ﺳﺮﺣﺪِ
ﻣﻨﻄﻖ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ـ ﺑﺴﻂ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ، ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﮐﺲﻫﺎ ﻭ
ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﮐﺴﯿﮑﺎﻝ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ، ﻧﯿﺰ ﮔﺴﺘﺮﺵ
ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺷﮑﻞ، ﮐﺎﺭِ ﺍﻣﺮ ﻣﻨﻔﯽ، ﺩﺭ ﺁﺷﻔﺘﮕﯽ ﻭ ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﯽ ﺍﺩﺍﻣﻪﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﺍﻣﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﻭ ﺩﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ ﻫﺮ ﺩﻭ ﮐﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮﺩﺭ ﺟﺎﻣﻪ ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﮐﺲ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻪﺍﻧﺪ – ﻣﻨﻄﻖ، تجربه گرا ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮﭘﺎ ﮐﺮﺩﻩﺍﺳﺖ . ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻧﻈﺮﯼ ﻭ ﻋﻤﻠﯽ، ﻧﻘﺸﯽ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ
ﺍﻧﻌﻄﺎﻑﭘﺬﯾﺮﯼ ﻧﺎﻣﻨﺘﻈﺮِ ﺍﯾﻦ ﺷﯿﻮﻩﯼ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻭ ﺑﻪﻭﯾﮋﻩ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽﺍﺵ ﺩﺭ
ﭘﯿﺸﺮﻓﺖﻫﺎﯼ ﻓﻨﺎﻭﺭﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﯿﺒﺮﻧﺘﯿﮏ ﻭ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ
ﻧﺒﺮﺩِ ﻣﻨﻄﻖ ﻭﺩﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ، ﺩﺭ ﺳﻄﺢِ ﻧﻈﺮﯼ، ﺷﮑﻠﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﻧﺒﺮﺩﻫﺎﯼ « ﮐﻼﺳﯿﮏ » ﺩﺭﺗﻔﮑﺮ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ
ﺍﻣﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺪﺭﻥ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﮐﺲﻫﺎ ﻭ
ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎ، ﻣﺨﺎﻃﺮﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﻣﯽﺑﺮﺩ. ﺁﯾﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺗﻤﺎﻣﯿﺘﯽ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻭ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﻧﯿﺴﺖ؟ (امر منفی همان دیالکتیک تفسیر شده که درون منطق جا دارد که منطق دانان آن را پارادوکس می نامند)
ﺗﺠﺮﺑﻪﮔﺮﺍﯾﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺟﺎﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻓﻠﺴﻔﻪﯼ ﺍﯾﻦ ﺷﯿﻮﻩﯼ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﺯ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡِ ﻧﻈﺮﯾﻪﭘﺮﺩﺍﺯﯼ
ﺣﻘﯿﻘﺘﯽ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﮔﺰﺍﺭﻩﺍﯼ . ﻣﻮﻓﻘﯿﺖِ ﺁﻥ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺩﺭﮔﺮﻭِ ﮐﺎﻣﯿﺎﺑﯽﻫﺎ ﻭ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﯼ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ – ﺷﺒﮑﻪﺍﯼ ﻋﻈﯿﻢ ﺍﺯﻫﻢﺍﺭﺯﯼﻫﺎ ( ﻣﺎﻟﯽ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪِ ﺁﻥ ) ﻭ ﻧﺎﻫﻢﺍﺭﺯﯼﻫﺎ (ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﯼﻫﺎ )
ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﺗﺰ ﺩﺭﺑﺎﺏ ﺩﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ ﻭ ﻣﻨﻄﻖ
ﻫﺎﻧﺮﯼ ﻟﻮﻓﻮﺭ
