رویکرد اجتماعی به مکتب تفکیک
رویکرد اجتماعی به مکتب تفکیک
ﺳﻪ ﺳﻨﺖ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺍﺳﻼﻣﯽ، ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﯼ، ﺩﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺳﻪ ﺩﻋﻮﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺷﺘند.
ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﻣﮑﺘﺐ
ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﻣﻬﻢ ﻓﮑﺮ ﺷﯿﻌﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ
ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺴﻂ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻓﻖﻫﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪﯼ ﺭﺍ ﭘﯿﺶ
ﺭﻭﯼ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﮕﺸﺎﯾﺪ . ﺍﯾﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﭼﻨﺪﺍﻥ
ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺩﺭ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺑﺎﻗﯽ
ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ «ﻧﻘﺪ ﻓﻠﺴﻔﻪ »، ﺑﻪ
«ﻧﻘﺪ ﻋﻘﻞ ﺑﺸﺮﯼ » ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ «ﻧﻘﺪ ﻋﻘﻞ » ﻭ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺪﻭﺩ ﺁﻥ
ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮﯼ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺍﺳﺖ. ﺍﯾﺪﻩ
« ﺗﻔﮑﯿﮏ » ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺠﺎﻟﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻋﻘﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻘﺪ
ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﺯ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺁﻥ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻟﯽ
ﺟﺪﯼ ﺩﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﺷﯿﻌﯽ ﺑﺎ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ.
ﻣﮑﺘﺐ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺍﺯ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯿﺎﻥ
ﺩﯾﻦ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻪ، ﻟﺰﻭﻡ ﺣﺪﮔﺬﺍﺭﯼ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﻣﻌﯿﻦ
ﮐﺮﺩﻥ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺑُﺮﺩ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﺁﻥﻫﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ . ﻓﻠﺴﻔﻪ
ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﺭ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﺁﯾﺖﺍﻟﻠﻪ ﺟﻮﺍﺩﯼ ﺁﻣﻠﯽ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻧﺎﺳﺎﺯﮔﺎﺭﯼ
ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺳﻼﻣﯽﺳﺎﺯﯼ
ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﯼ ﺩﯾﻨﯽ
ﺣﮑﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﯼ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽﺩﻫﺪ . ﺗﮑﺜﺮ ﺩﺭﻭﻧﯽ ﺳﻨﺖ ﺷﯿﻌﯽ
ﺭﺍ می توان ﻧﺸﺎﻥ داد؛ ﺳﻨﺘﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﯾﺶﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻠﺴﻔﯽ،
ﻓﻘﻬﯽ، ﮐﻼﻣﯽ، ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ، ﺗﻔﮑﯿﮑﯽ، ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﯼ ﻭ … ﺗﺸﮑﯿﻞ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻔﺮﺩ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ
ﺭﻭﺳﺖ ﮐﻪ باید از ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﺷﯿﻌﯽ نام برد ﻧﻪ
ﺳﻨﺖ ﺷﯿﻌﯽ .
ﺗﮑﺜﺮ ﺩﺭﻭﻧﯽ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﺷﯿﻌﯽ، ﺳﻠﻄﻪٔ ﯾﮏ ﺳﻨﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﮐﻠﯿﺖ
ﺁﻥ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﯽﮐﺸﺪ. ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺧﺘﯽ
ﺗﺸﯿﻊ ﺟﻬﺖ ﻓﻬﻢ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮﺍ ﻋﻠﯽﺭﻏﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﻧﻈﺮﯼ ﻣﺘﮑﺜﺮ
ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﻓﮑﺮﯼ، ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﯾﮏ
ﺭﻭﯾﮑﺮﺩ ﻏﻠﺒﻪ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺿﺮﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ، ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﯿﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ،
