فوتبال به مثابه دین و آیین
. ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺗﻮﺣﯿﺪﯼ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺧﺪﺍ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﺩﺭﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﺩﯾﻦﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ، ﭘﺮﺳﺘﺶ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﯿﺰ ﺍﻣﺮﯼ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﯾﺰﺩﺍﻥﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ، ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺧﺪﺍﯾﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﮐﺮﺩﻫﺎﯼ ﺍﺻﻠﯽ ﺍﺩﯾﺎﻥ، ﺣﻔﻆ ﻭ ﺻﯿﺎﻧﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﻪ ﺷﯿﻮﻩﻫﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽﺩﻫﺪ . ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ، ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﺔ ﺧﻠﻖ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ، ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺷﯿﻮﻩﺍﯼ ﺍﺣﺴﺎﺳﯽ ﻭ ﭘﺮﺷﻮﺭ، ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺧﻮﯾﺶ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ؛ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﯿﺎﻥ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﯼ ﯾﮏ ﻣﺴﺎﺑﻘﺔ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ( ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺁﯾﯿﻦ ﺩﯾﻨﯽ ) ﺩﺭ ﯾﮏ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ( ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﻣﻌﺒﺪ ) ﺑﺮﻭﺩ، ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﯿﺎﻥ ( ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺳﺘﻨﺪﮔﺎﻥ ) ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻣﯽﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺗﯿﻢﻫﺎﯼ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ، ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ ﻭﺍﺳﮑﻮﺋﺰ ﻣﻮﻧﺘﺎﻟﺒﺎﻥ، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﮐﺎﺗﺎﻻﻥ، ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩ ﻫﺰﺍﺭﻩ ﺳﻮﻡ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ . ﺍﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ، ﺍﺯ ﺭﻭﻧﻖ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﻣﮑﺎﺗﺐ ﺍﯾﺪﺋﻮﻟﻮﮊﯾﮏ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥﻣﺬﻫﺐ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺧﻸﯾﯽ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﭘﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﯿﻢﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺳﺘﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﯾﮕﺎﻩﻫﺎﯼ ﺧﺎﺹ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺰﻧﻨﺪ. ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﻣﺤﺒﻮﺏ، ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺘﺎﯾﺶ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﯿﻢ ﺭﻗﯿﺐ، ﭼﻨﺎﻥ ﻣﺘﻌﺼﺐﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺗﯿﻢ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ـ ﺩﻗﯿﻘﺎً ﻣﺜﻞ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥﺑﻨﯿﺎﺩﮔﺮﺍﯼ ﺍﺩﯾﺎﻥ .
ﭘﺪﺭ «ﻣﻠﻮﯾﻦ ﺧﯿﻤﻨﺲ» ﮐﺸﯿﺶ ﺭﻭﺣﺎﻧﯽ ﺳﻦ ﺧﻮﺯﻩ – ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮐﺎﺳﺘﺎﺭﯾﮑﺎ – ﻭ ﺭﻫﺒﺮ ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ : ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﯿﺶ ﻭ ﺁﯾﯿﻦ، ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺬﻫﺐ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎﯼ ﻻﺗﯿﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺻﻮﺭﺕِ ﮐﻤﺎﻝِ ﺍﻓﻼﻃﻮﻧﯽ ﺭﺍ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ « ﭘﻠﻪ » ﯾﺎﻓﺖ ﻭ
ﻏﺎﯾﺖﺷﻨﺎﺳﯽِ ﺍﺭﺳﻄﻮﯾﯽ ﺩﺭ ﺗﺼﺮﻑ ﺗﻮﭖ ﻭ ﮔُﻞ ﺯﺩﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺯﯾﺒﺎﯾﯽﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻭ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﮏ ﺑﺎﺯﯼ ﺯﯾﺒﺎ( ﭼﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ) ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﯾﺎ ﯾﮏﺧﻄﺎﯼ ﺣﺮﻓﻪﺍﯼ ﺭﺍ ﻧﺎﺩﯾﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ. ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺁﻓﺴﺎﯾﺪ ﺭﺍ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﺼﺪ ﻭ ﻧﯿﺖ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ، ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﭘﺬﯾﺮﯼ ﻭ ﺗﻔﻮﯾﺾ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﮐﺮﺩ. ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻻﻫﯽ، ﻗﻀﺎ ﻭ ﻗﺪﺭ ﻭ ﺟﺒﺮ ﻭ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ( ﻣﺜﻞ ﺩﺳﺖ ﺧﺪﺍﯼ ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ )، ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺳﯽ ﻭ ﻋﻤﻞﮔﺮﺍﯾﯽ، ﻫﻮﯾﺖﺷﺨﺼﯽ ﻭ ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ( ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺯﯾﻦﺍﻟﺪﯾﻦ ﺯﯾﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﺑﺎﺯﯼ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸﯿﻦ ) ، ﺍﺧﻼﻕ، ﻋﺪﺍﻟﺖ، ﺷﮑﺎﮐﯿﺖ ﻫﯿﻮﻣﯽ، ﻣﻠﯽﮔﺮﺍﯾﯽ ﻭ ... ﻫﻤﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .
ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺴﺐ ﺑﺼﯿﺮﺕ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭﯼ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏﻫﺎﯼ ﺯﯾﺎﺩﯼ ـ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ـ ﺑﻪﺗﺤﺮﯾﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪ.
ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﻮﮐﺮﺍﺗﺲ ـ ﺩﮐﺘﺮ، ﻓﻌﺎﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ ﺟﻨﺎﺡ ﭼﭗ، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﮐﺎﭘﯿﺘﺎﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺗﯿﻢ ﺑﺮﺯﯾﻞ ) ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2007 ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺟﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﭼﺎﭖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺑُﺮﺩ ﮐﻪ ﺭﯾﻤﻮﻧﺪ ﺑﻠﯿﻮﺗﯽ ﺑﺪﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ، ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺩﻭﺳﺘﯽِ ﺍﺭﺳﻄﻮ ﮐﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﻧﯿﻞ ﺑﯽ .ﮔﺎﻻﮔﺮ ﺑﻮﺩﻩ، ﺯﯾﺒﺎﯾﯽ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﯼ ﺍﺳﮑﺎﺕ ﺍﻑ . ﭘﺎﺭﮐﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻤﯽ ﻣﺜﻞ « ﺁﯾﺎ ﯾﮏ ﺑﺎﺯﯾﮑﻦ ﺧﻮﺏ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ، ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﯾﮏ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺧﻮﺏ ﺑﺎﺷﺪ؟» ( ﺍﺳﮑﺎﺕ ﺩﯾﻮﯾﺪﺳﻦ )، ﻭ ﺩﻩﻫﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﯾﮕﺮ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﺻﻨﻌﺖ، ﺗﺠﺎﺭﺕ، ﻫﻨﺮ، ﻭﺭﺯﺵ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺗﻌﻠﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ (ﺍﮔﺮﭼﻪﻫﻤﯿﻦﺟﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﺩ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﻣﺪﺭﻥ ﺭﺍﻩ ﯾﺎﻓﺖ ). ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﯾﮏ ﻧﯿﺎﺯ ﺍﺳﺖ. ﯾﮏ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺍﺳﺖ. ﯾﮏ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
#فوتبال_به_مثابه_دین
بخشی از مقاله مرضیه سلیمانی
